Joanna stapte uit de prostitutie en wil nu andere vrouwen verder helpen: ‘’Ik wil iets goeds achterlaten’’

Vanity Wijnhamer – 19 mei 2023 – www.revive.nl

Frits Rouvoet komt tijdens zijn werk in het Red Light District vrouwen tegen, achter wie stuk voor stuk een eigen schrijnend verhaal schuilt. Geen van hen doet het werk in de prostitutie met plezier. Tegen de vrouwen zegt hij vaak dat ze geen ‘ongelukje’ zijn; ze zijn geboren met een reden. God heeft een reden voor hun leven. Eén van de waardevolle vrouwen tegen wie hij dat gezegd heeft is Joanna*. Deze 29-jarige vrouw is moeder van zes en is een ex-escort. Momenteel is zij hard aan het werk om iets van haar leven te maken. Frits stelde haar aan ons voor en zij vertelde ons haar verhaal in een openhartig interview.

In haar land van herkomst groeide Joanna op in een orthodoxe familie. Iedere zondag ging ze naar de kerk, maar niet met plezier. ‘’We leerden niet dat God van ons houdt en dat we een relatie met Hem mogen hebben. In die tijd werden we bang gemaakt voor God en werd er gezegd dat we zouden branden in de hel.’’ Achter de voordeur van het gezin speelde zich van alles af en dit werd iedere zondag na thuiskomst van de kerk weer opgepakt.

Hardwerkende moeder

Haar moeder was een intelligente, hardwerkende vrouw. Naast haar werk ging ze ook naar de universiteit. Joanna herinnert zich daarnaast de heerlijke geur die zich vaak door het huis verspreidde. In alle drukte kreeg ze het voor elkaar om toch altijd weer lekkers naar haar kinderen te brengen. Maar op 33-jarige leeftijd raakte ze helaas verslaafd aan alcohol. ‘’Mijn vader was zeer gewelddadig’’, vertelt Joanna, ‘’en ik denk dat ze dat niet meer aankon.’’

Zeer religieuze vader

Joanna’s vader is nog steeds een zeer religieus en koud persoon. ‘’Hij gaf ons wel eten enzo, maar ik kan me niet herinneren dat ik ooit een knuffel van hem heb gehad of dat hij tijd met me doorbracht. Niet heel lang geleden raakte ik in een depressie. Ik belde hem in die periode op en confronteerde hem met het feit dat hij nooit tegen me heeft gezegd dat hij van me houdt. Toen, na bijna 30 jaar, zei hij het voor het eerst. Ik ben nu al best oud, maar het doet me nog steeds pijn.’’

De afwezigheid van een vader is tekenend voor vrouwen in de prostitutie. Frits blikt terug op een gesprek dat plaatsvond op het kantoor van Bright Fame tussen Joanna en de andere vrouwen: ‘’Daar konden ze samen concluderen dat geen van hen echt een vader in haar leven had. Ik denk dat dat zoiets belangrijks is. Een vader is de eerste man in je leven en zoveel vrouwen groeien op met een verkeerd beeld van een vader.’’

Geldnood 

Joanna groeide op en kreeg uiteindelijk een relatie, waaruit twee van haar kinderen zijn voortgekomen. Toen de relatie stukliep stond ze er alleen voor. Naast de zorg voor haar twee kinderen zorgde ze ook voor haar zus en broertje. ‘’Zij waren altijd bij mij thuis en ik moest zorgen voor het eten en andere dingen voor hen allemaal. De huur van mijn huis was te hoog, de rekening en het eten; zelfs met twee banen hield ik geen geld over om melk te kopen voor mijn dochtertje.’’ Zelfs met twee banen hield ik geen geld over om melk te kopen voor mijn dochtertje.

Werk in het buitenland

Joanna besloot naar een ander land in Oost-Europa te gaan om daar te werken, maar ze kreeg niet het werk dat haar beloofd was. Vervolgens reisde ze af naar weer een ander land, waar ze op straat terechtkwam. Daar werkte ze voor het eerst in de prostitutie. ‘’Ik begreep niet wat er allemaal gebeurde. Ik was nog zo jong. Het was in de tijd dat mijn dochter pas 9 maanden oud was en zij is inmiddels 6 jaar. Ik verwachtte een andere baan te krijgen, maar ik werd gedwongen om daar te werken. Ik had geluk dat iemand die mijn vader kende me daar zag en me daar weghaalde.’’

Situatie in Nederland

Met die persoon kwam zij in Nederland aan. ‘’Ik deed een tijdje ander werk. Geen prostitutie, maar ook geen normaal werk. Mijn oom kwam op een gegeven moment in de gevangenis terecht en ik bleef in het huis achter met een vriendin. Tenminste, ik dacht dat het een vriendin was. Ze beheerde het geld dat ik binnenbracht en deed me geloven dat ze me daarmee hielp. Ik werd pas ‘wakker’ toen ik mijn man ontmoette en daar zijn jaren overheen gegaan.’’ In de tussentijd was ze toen weer in de prostitutie beland.

Prostitutie

Als haar gevraagd wordt wat het werk in de prostitutie met haar gedaan heeft, hoeft Joanna niet lang na te denken: ‘’Pijn. Als meisje hield ik van mijn lichaam. Ik was altijd dankbaar dat God me schoonheid gaf, maar in het werk was het net alsof ik mezelf niet meer was. Alsof ik een masker op had. Het kostte me drie jaar bij de psycholoog om al mijn trauma’s te verwerken. Dat was mijn manier om me niet meer vies te voelen. Ik gebruikte ook cocaïne, want zonder dat had ik denk ik niet kunnen werken. Het gebeurde zo vaak dat ik na het werk aan het huilen was in de lift of in de auto.’’

Frits vult aan: ‘’Wat ik heel vaak hoor is dat je telkens een grens over gaat, vooral als je het geld hard nodig hebt. Je verliest jezelf daardoor en je leeft in een bubbel.’’ Joanna beaamt dat. ‘’Ik loog ook tegen mezelf: telkens zei ik ‘dit jaar zal ik stoppen, nee volgend jaar’, maar het gebeurde niet. Naast mijn ernstige drugsprobleem ontwikkelde ik ook een alcoholprobleem.’’

Frits en Joanna staan er samen bij stil hoe pijnlijk het is om als vrouw een hotel binnen te lopen om aan het werk te gaan. Joanna vertelt wat het met haar deed: ‘’Bij de receptie moet je dan je paspoort geven. De mensen van de receptie kijken naar je en ze weten waar je voor komt. Ze denken dat je het voor je plezier doet, maar in al die jaren dat ik in de prostitutie heb gewerkt heb ik nog nooit een meisje ontmoet dat het voor haar plezier doet. Iedereen heeft een eigen verhaal daarachter. Maar niemand geloofde mijn verhaal dat ik drie kinderen had bijvoorbeeld, omdat ik heel mager was. Bovendien breng je met dit werk vaak je leven in gevaar en dat doet ook iets met je.’’

Liefde van kinderen kopen

Twee jaar lang moest Joanna zonder haar kinderen leven. ‘’Ik raakte in een depressie en kwam op het punt dat ik probeerde de liefde van mijn kinderen te kopen. Ik probeerde dan van het geld kleren en speelgoed voor hen te kopen, maar op een dag ging ik langs en mijn zoon vertelde me dat hij het niet wilde. Hij had toch niemand om ermee te spelen, zei hij. Hij wilde gewoon mij en niet het speelgoed.’’ Joanna raakt geëmotioneerd als ze hier aan terugdenkt.

Hulp van haar man

Ze ontmoette haar man en hij is degene die, stapelverliefd, steeds zei: ‘Kom, laten we je eruit halen’. Joanna vond het een moeilijke stap, omdat ze eerder een man had die niets deed. Op een dag stelde hij haar voor de keuze: of je stopt nu of het is over tussen ons. ‘’Hij zei: ‘Vertrouw me en ik zal overal voor zorgen. Hoeveel geld heb je nodig per maand, ook als de kinderen uiteindelijk bij je zullen zijn?’ Samen berekenden we het. Ik ging bij hem wonen, waardoor de huur verviel, en hij nam nog een baan.’’

Inmiddels hadden ze er een kind bij van hen samen en hijzelf had ook twee kinderen uit een eerder huwelijk. Met drie banen zorgde hij voor Joanna en uiteindelijk de zes kinderen die zij samen hebben. Hij is voor hun kinderen de vader die zij zelf nooit gehad heeft. Het verwondert Joanna: ‘’Ik kijk vaak naar hoe mijn man speelt met mijn dochter. Hij vertelt haar hoe mooi ze is en dat hij van haar houdt, en het is niet eens zijn eigen dochter. Maar hij ziet dat wel zo.’’

Ontmoeting met Frits

Haar man zorgde dat ze naar een psycholoog kon en inmiddels is ze al jaren clean. Ze is nu fulltime moeder, studeert en is bezig met het opzetten van haar eigen bedrijf waar haar man haar ook mee geholpen heeft. Voordat ze vooruitblikt, blikt ze nog een moment terug samen met Frits: ‘’Vóór de coronatijd vertelde een vriendin mij dat ze naar een stichting ging. Ze vertelde dat ze daar een vriendelijke man had ontmoet en toen hij voor haar bad voelde ze zich heel goed. Ik was toen zelf het contact met God verloren in die periode. Het was dezelfde periode waarin ik mijn kinderen nog probeerde naar Nederland te halen en allerlei problemen daarover had met mijn ex-man. Hij gebruikte de kinderen om me te laten lijden, maar hij zorgde zelf op geen enkele manier voor hen. In die tijd kwam ik bij Frits en hij bad voor me. Ik voelde me als het ware bevrijd.’’

Frits vertelt hoe hij hun ontmoeting ervaren heeft: ‘’Wat mij opviel was dat ze eigenlijk heel snel schakelde. En ik merkte ook iets anders aan haar op: Wij zien onszelf hier als de gevende partij die rondom de vrouwen wil staan, maar je merkte aan Joanna dat er iets wederzijds was. Joanna is een gever, wat zich uitte in dat ze iets lekkers mee nam en echt actief aanwezig was. Sommigen komen en die zitten er, wat ook goed is en helemaal niet uitmaakt, maar je merkt het als iemand iets te bieden heeft. En dat is in Joanna’s geval niet alleen aan ons team en gedurende die periode, maar zij heeft ook iets te bieden aan de maatschappij om haar heen.’’

Anderen helpen

Inmiddels is ze nailartist en heeft haar eigen salon, waar zij manicures en pedicures doet. Ze is van plan een nieuwe techniek in Nederland te introduceren. Dit is niet alleen een droom die ze voor zichzelf heeft: ‘’Ik kan me van mijn eerste ontmoeting met Frits herinneren dat hij tegen me zei dat hij ervoer dat God me gemaakt heeft om mensen te helpen. Hij zei dat hij iets groots in mij zag en dat heb ik altijd in gedachten gehouden. Het maakt me blij als ik een ander kan helpen. Ik wil niet voor niets sterven, maar echt iets achterlaten. Naast de salon die ik aan huis heb, heb ik ook een werkplek bij de kapsalon van mijn man. Ik wil de andere vrouwen helpen die uit de prostitutie willen stappen en hen een werkplek aanbieden.’’

God als Vader

Als haar gevraagd wordt wat God nu voor haar betekent, antwoordt ze: ‘’Mijn hele leven heb ik me afgevraagd wie ik was en nu besef ik dat ik de dochter van God ben. Hij is de Vader die ik niet gehad heb. Ik realiseerde me later dat God me zo beschermd heeft. Ik begaf me in situaties, landen en op plekken waar God me uit wilde redden zoals een vader dat zou doen voor zijn dochter. Hij kwam met Zijn liefde en Zijn vergeving en dat bracht me terug op Zijn weg. Als ik mijn liefde voor Hem zou verliezen, dan verlies ik alles in dit leven. Telkens als ik naar mijn kinderen kijk, dan dank ik Hem want zonder Hem zou ik het allemaal niet hebben. Ik heb alles aan Hem te danken.’’

Voorbeeld voor andere vrouwen

‘’Ik geloof dat dat zo belangrijk is’’, zegt Frits. ‘’Er is een reden voor ieders leven. Naast het feit dat ze bezig is met het project om andere vrouwen te helpen, geloof ik dat er meer is: Iedereen heeft een voorbeeld nodig in zijn/haar leven en zij is dat voor vele andere vrouwen. Om hen te laten zien dat het mogelijk is. Kijk niet naar je omstandigheden, maar kijk daar voorbij. Natuurlijk was het soms moeilijk voor haar, maar God was er altijd. Het is zo dat je geeft en je ontvangt. Dat ziet zij in haar relatie met God. En ik zie dat ook terug in haar partner en met haar kinderen, die zij samen zo goed opvoeden. We zeggen altijd: de appel valt niet ver van de boom en dat geldt ook hier. Het zijn hele lieve, vriendelijke, open en spontane kinderen. En ik zie het ook terug in haar band met ons. Ik geloof in haar en kijk uit naar wat er gaat komen.’’

Er is een reden voor ieders leven. Naast het feit dat ze bezig is met het project om andere vrouwen te helpen, geloof ik dat er meer is: Iedereen heeft een voorbeeld nodig in zijn/haar leven en zij is dat voor vele andere vrouwen. Om hen te laten zien dat het mogelijk is.

*Om privacy redenen gebruiken we een pseudoniem